Kapliczka to niewielka budowla kultowa, wznoszona przy drogach w celach dziękczynnych i obrzędowych. Najpierw były to drewniane skrzynki z rzeźbami albo obrazami religijnymi Matki Bożej, Jezusa albo świętych. Wieszano je na słupach i drzewach. Potem coraz częściej były to niewielkie drewniane lub murowane budowle. Nie wiadomo, kiedy zaczęto budować pierwsze kapliczki. Na ogół były to obiekty mało trwałe i często ulegały zniszczeniom. Najstarsze w Polsce pochodzą z XVI wieku, ale na pewno budowane je dużo wcześniej.
Ich geneza może sięgać starożytności, pierwszych wieków chrześcijaństwa. Jest też grono etnografów mówiących o źródłach pogańskich kapliczek nawiązujących do tzw. słupów ofiarnych. Prawdopodobne jest, że kapliczki przydrożne powstały z połączenia chrześcijaństwa i wierzeń pogańskich. Chrześcijaństwo często wykorzystywało miejsca kultu pogańskiego budując tam klasztory i kościoły. W średniowieczu było mało kościołów i kapliczki gromadziły ludzi, zwłaszcza na wsi.
W Polsce kapliczki często ustawiano na skrzyżowaniach dróg, w miejscach objawień lub ważnych wydarzeń. Ze względu na niski koszt budowy fundowane były przez wiernych. Są stałym składnikiem polskiego krajobrazu. Zwykle są kojarzone z terenami wiejskimi, ale w miastach jest ich więcej niż się nam zdaje. A jak wygląda w tym kontekście Żyrardów? Oto efekt naszego objazdu miasta. Zdjęcia wykonał Paweł Łęcki.
Dużo ciekawych informacji o kapliczkach jest pod adresem: http://www.katolik.pl/przydrozne-kapliczki,2466,416,cz.html
Jerzy Jankowski
Skomentuj