Czy mógłby Pan napisać artykuły o gender, aborcji i in vitro? Może nie są to tematy ściśle lokalne, ale z tymi sprawami borykają się lub będą się borykać mieszkanki i mieszkańcy naszej małej ojczyzny.
Z poważaniem Karol Kuligowski.

Drogi Jerzy,
Zapoznałem się z Twoją odpowiedzią na artykuł Pana Karola Kuligowskiego w „GŻiO” z dn. 28 ub. mieś. Sam artykuł też wcześniej przeczytałem. I wolałbym, żeby nigdy nie powstał – osobiście czegoś takiego bym nie napisał, chociaż kolana mam chore coraz bardziej i każdemu mojemu uklęknięciu towarzyszy odruchowa myśl „jak ja wstanę?” Nie napisałbym, bo artykuł mogący szkodzić Kościołowi, uważam za rzecz złą. Dlaczego? Otóż Kościół od początku swojego istnienia nie ustaje w wysiłkach, aby być autorytetem moralnym. Różne miewa rezultaty, ale na pewno nie należy mu dzieła utrudniać, nawet mimochodem i „przy okazji”, bo autorytety moralne są ludzkości niezbędne do przeżycia. Po prostu. Z zasady zatem: nie napisałbym, ale – zwłaszcza po lekturze Twojego tekstu – dochodzę do wniosku, że jednak pewnych kwestii nie można przemilczeć. Doskonale pamiętam, jak jeden z członków mojej rodziny przez długie lata wstydził się chodzić do kościoła, bo choroba kolan nie pozwalała mu klękać. Ostracyzm istnieje. Czułem go nawet wtedy, gdy stałem w kościele, wsparty na kulach (po złamaniu nogi). A dlaczego w kaplicy ewangelickiej nastrój pobożności jest nieporównanie większy, niż w kościele katolickim, mimo, że tam się nie klęczy (można uklęknąć, przyjmując komunię, ale - podobnie jak w kościele katolickim - nie jest to obowiązkowe). Tylko nie mów mi, proszę, że z tą głębszą pobożnością, większym skupieniem i powagą ewangelickiego nabożeństwa, to moje subiektywne odczucie, bo mówi to każdy znany mi katolik, który brał udział w takim nabożeństwie (najnowszy przykład - nasz Przyjaciel, spotkany w dniu publikacji Twojej polemiki).
Zastanawiam się, komu zależy na tym, żeby mieć wiernych na kolanach – czy aby na pewno Panu Bogu? Czy raczej ludziom, tworzącym jakieś hierarchie? A może sami wierni tak lubią? Może i ja? Ale czy Bóg chce, żeby oddawać Mu cześć według wzorów obyczajowych dworu feudalnego albo wręcz pochodzących z czasów niewolnictwa? Prawda, Jezus żył w czasach niewolnictwa... Najdalej idące wnioski wyciągają z tego niektóre sekty chrześcijańskie (np. w Ameryce), starając się żyć na poziomie cywilizacyjnym Cesarstwa Rzymskiego. Mówi się powszechnie, że te grupy religijne są zbytnio przywiązane do tradycji. Tradycja – rzecz, którą kocham i sam chętnie pielęgnuję w różnych dziedzinach, ale postęp jest przecież nieuchronny. Jak powinna się zewnętrznie wyrażać moja pobożność w dzisiejszych czasach? Może teatr powinien być tylko w teatrze? Chociaż – z drugiej strony – „Nasz rodak musi mieć ceremoniał!!!” (Andrzej Waligórski – „Prześwietlenie”). Jest o czym myśleć! Pojawiają się różne pytania... I wszystkie dobre, bo nie ma złych pytań. Czy i kiedy znajdą się odpowiedzi? Interesują mnie wyłącznie te dobre. Może to wyraz niecierpliwości, ale: „czas ucieka, wieczność czeka”.
Na Początek i Koniec – wydaje mi się jedno: tylko ludzie powierzchowni muszą wspierać swoje myśli (np. pobożne) fizycznymi gestami (prymitywne ludy wyrażały cześć religijną głównie tańcem), potrzebują też widocznych znaków pobożności (i to – okazuje się – także cudzej pobożności). Chrystus ubolewał nad tym, że „ten naród potrzebuje znaków”.
Dobre jest radiozyrardow, Drogi Jerzy – pierwszy artykuł się pojawił, a już nie mogę zostawić go bez komentarza!!!
Jerzy Paruszewski